دوربین مداربسته در سال 1942 توسط یک مهندس آلمانی به نام والتر بروخ اختراع شد. داستان اختراع دوربین مدار بسته (CCTV) فقط روایت ساخت یک دستگاه نیست. اختراع دوربین مداربسته روایت شکل‌گیری صنعتی است که بعدها زندگی روزمره، امنیت شهری، مدیریت کسب و کارها و حتی رفتار انسان‌ها را تغییر داد. در این مقاله به اختراع، سیر تکاملی و تاریخچه دوربین مداربسته می‌پردازیم.
در این مقاله می‌خوانید:
اختراع دوربین مداربسته کجا و توسط چه کسی بوده است؟
امنیت تصویری به قدری در زندگی امروزه جا افتاده که تصور یک فروشگاه، بانک، ساختمان اداری یا حتی خانه بدون دوربین مداربسته تقریباً غیرممکن است. اما این فناوری پرکاربرد که حالا با هوش مصنوعی، تشخیص چهره و ضبط با کیفیت‌های مختلف شناخته می‌شود، روزی فقط یک ایده ساده برای کنترل آزمایش‌های نظامی بوده است. اختراع دوربین مداربسته از دل نیازهای جنگی، نظارت دقیق و کاهش خطای انسانی متولد شد.
در زمان جنگ جهانی دوم تعدادی از دانشمندان آلمانی به دنبال نظارت بر راکت‌های V-2 از راه دور بودند. همانطور که گفته شد دوربین مداربسته در اوج جنگ جهانی دوم توسط مهندسی آلمانی به نام والتر بروخ اختراع شد. بعد از پایان جنگ جهانی، این اختراع به تدریج در آمریکا و اروپا مورد توجه قرار گرفت. دوربین مداربسته ابتدا در پروژه‌های نظامی و سپس در سال 1949 وارد استفاده تجاری شد. دوربین‌های مداربسته در چند دهه، مسیر تکاملی شگفت انگیزی را طی کردند تا به یکی از مهم‌ترین ابزارهای امنیتی جهان تبدیل شوند.
اولین سیستم دوربین مداربسته در جهان چگونه کار می‌کرد؟
اولین سیستم دوربین مداربسته که در سال ۱۹۴۲ میلادی ساخته شد با استانداردهای امروزی بسیار ابتدایی به نظر می‌رسد. با این حال این سیستم در زمان خود، یک شاهکار مهندسی محسوب می‌شد. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده بود که بتواند تصاویر لحظه‌ای آزمایش‌های موشک V2 را بدون نیاز به حضور انسان در منطقه خطر نمایش دهد. در ادامه، نحوه کار اولین سیستم دوربین مداربسته جهان را بررسی می‌کنیم.
- نظارت بدون ضبط: در آن دوره هیچ ابزار ذخیره‌سازی قابل‌اعتمادی وجود نداشت. اولین دوربین مداربسته فقط برای نمایش زنده تصویر طراحی شده بود و ضبط تصاویر امکانپذیر نبود.
- انتقال تصویر با کابل‌های آنالوگ: اولین دوربین مداربسته با فناوری آنالوگ کار می‌کرد. ارتباط بین دوربین و اتاق کنترل با کابل‌های آنالوگ تقویت‌شده برقرار می‌شد.
- دوربین‌های بدون کیس حرفه‌ای: دوربین اولیه شبیه به یک جعبه فلزی مقاوم بود. لنز، سنسور تصویری ابتدایی و قطعات الکترونیکی در یک محفظه فلزی نصب شده بودند تا در برابر فشار، گرما و لرزش شدید محافظت شوند.
- کیفیت پایین اما کاربردی: تصویر اولین اختراع دوربین مداربسته وضوح بسیار کمی داشت. چیزی که در آن زمان اهمیت داشت، امکان مشاهده فرآیندهای خطرناک از فاصله دور بود. همین مزیت باعث شد ارتش‌ها و بعد سازمان‌های صنعتی و امنیتی به سرعت به پتانسیل این فناوری پی ببرند.
روند تکامل دوربین مداربسته از دهه 1940 تا امروز
تاریخچه دوربین مداربسته یکی از جذاب‌ترین مسیرهای رشد فناوری است. مسیری که از یک سیستم ساده برای مشاهده آزمایش‌های نظامی آغاز شد و امروز به دوربین‌های هوشمند مجهز به هوش مصنوعی AI، تشخیص چهره و پردازش تصویر رسیده است. در ادامه، این روند تکامل را به صورت مرحله به مرحله بررسی می‌کنیم.
1- دهه 1940 – اختراع دوربین مداربسته
دهه ۱۹۴۰ با اختراع دوربین مداربسته توسط والتر بروخ در آلمان، نقطه شروع این فناوری بود. این دوربین‌ها فقط برای نمایش زنده و بدون امکان ضبط استفاده می‌شدند. نظارت بر آزمایش‌های خطرناک و کنترل موشک‌های V2 از کاربردهای این دوربین‌ها بوده است.
2- دهه 1950 – ورود به استفاده تجاری
در دهه 1950، کشورهای آمریکا و انگلستان از دوربین مداربسته برای مصارف غیرنظامی استفاده می‌کردند. اولین کاربردهای این دوربین‌ها در بانک‌ها، فروشگاه‌ها و مراکز حساس بوده است. این مرحله آغاز استفاده گسترده‌تر از سیستم‌های نظارتی شهری بود.
3- دهه 1960 – شروع ضبط ویدیو و ذخیره‌سازی
در این دهه اولین سیستم‌های ضبط با نوارهای مغناطیسی معرفی شدند. به دلیل فراهم شدن امکان بازبینی تصاویر، ارتقا امنیت فروشگاه‌ها و بانک‌ها این اتفاق تحول بزرگی بود. این دوره را می‌توان زمان شروع دوربین مداربسته به عنوان یک سیستم امنیتی واقعی دانست.
4- دهه 1970 – گسترش شبکه‌های نظارتی
در دهه 1970 با پیشرفت فناوری دوربین‌ها، کیفیت تصاویر دوربین مداربسته بهبود یافت. این دهه، دوران پیدایش مراکز مانیتورینگ بود. در این دهه سیستم‌های چندکاناله با قابلیت نظارت همزمان بر چند محل، توسعه پیدا کردند.
5- دهه 1980 – بهبود کیفیت و جایگزینی DVRها
با ورود دوربین‌های رنگی در این دهه، کیفیت و نظارت بهبود پیدا کرد. با پیشرفت الکترونیک، دوربین‌ها باکیفیت‌تر شدند. همچنین در این دوره سیستم‌های ضبط پایدار DVR جایگزین نوارهای مغناطیسی شدند. این دهه نقطه شروع استانداردسازی تجهیزات نظارت تصویری بود.
6- دهه 1990 – عصر طلایی CCTV آنالوگ
در دهه 90 سیستم‌های آنالوگ به بهترین شکل ممکن رسیدند. در این دهه تصاویر بر روی هارد دیسک‌ها ذخیره‌سازی می‌شدند. همچنین در سیستم‌ها از فناوری‌های فشرده‌سازی مانند MPEG نیز استفاده می‌شد. با استفاده از فناوری‌های فشرده‌سازی، ظرفیت ذخیره‌سازی افزایش پیدا کرد.
7- دهه 2000 – ظهور دوربین‌های IP و شبکه‌ای
دهه 2000 انقلاب بزرگی در صنعت دوربین بود. در این دهه دوربین‌های تحت شبکه (IP) دنیا را تغییر دادند. انتقال تصویر از طریق شبکه و اینترنت، وضوح تصویری بسیار بالاتر از آنالوگ، امکان استفاده از PoE و ضبط دیجیتال با NVR از ویژگی‌های این دوربین‌ها است. این نسل، نظارت تصویری را به یک فناوری مدرن و انعطاف‌پذیر تبدیل کرد.
8- دهه 2010 – عصر HD،Full HD و 4K
در این دهه سیستم‌های HD آنالوگ از جمله HDCVI داهوا و HDTVI هایک‌ویژن معرفی شدند. این فناوری در مقایسه با آنالوگ دارای کیفیت تصاویر و قابلیت‌های بیشتری است. این فناوری دارای ویژگی‌هایی مانند افزایش کیفیت از 720P تا 4K، ضبط‌های پیشرفته‌تر، قیمت مناسب‌تر نسبت به دوربین مداربسته IP و… است. این دوره باعث شد سیستم‌های HDCVI و HDTVI به رقیب جدی IP تبدیل شوند.
9- دهه 2020 – ورود هوش مصنوعی (AI) و تحلیل ویدیو
پس از اختراع دوربین مداربسته و سیر تکاملی این سیستم‌ها در دهه 2020 شاهد پیشرفته‌ترین تحول‌ها بودیم. دوربین‌ها به قابلیت‌هایی مانند تشخیص چهره، تشخیص پلاک (LPR/ANPR)، تشخیص حرکت هوشمند، ردیابی خودکار انسان و وسایل نقلیه (AI Tracking) و… مجهز شدند.
تاریخچه دوربین مداربسته در ایران
تاریخچه دوربین مداربسته در ایران به صورت کامل و مانند تاریخچه جهانی ثبت نشده است. به طور کلی تاریخچه اولین دوربین مدار بسته در ایران به اوایل دهه 1350 برمی‌گردد. اولین دوربین‌های مداربسته‌ای که به ایران وارد شدند دارای تکنولوژی آنالوگ و سیاه و سفید بودند. دوربین‌هایی که در آن زمان وارد ایران می‌شدند با برندهای اروپایی مانند زیمنس آلمان یا برندهای ژاپنی بودند. از این دوربین‌ها در کاربری‌هایی مانند پالایشگاه‌ها، سازمان‌ها و مراکز حساس، سفارتخانه‌ها و… استفاده می‌شد.
دهه ۱۳۷۰؛ آغاز استفاده تجاری و فروشگاهی
با پیشرفت تکنولوژی در جهان و دسترسی راحت‌تر، دوربین‌های مداربسته در دهه ۷۰ وارد مرحله استفاده عمومی‌تر شدند. در دهه 70 از دوربین‌های مداربسته در فروشگاه‌های کوچک و بزرگ، نظارت بانک‌ها، نصب در ساختمان‌های اداری و… استفاده می‌شد. این دوران، شروع بازار واقعی سیستم‌های امنیتی در ایران بود.
دهه ۱۳۸۰؛ گسترش برندهای مختلف و افزایش تقاضا
در دهه ۸۰ نقش دوربین‌های مداربسته در ایران پررنگ‌تر شد. با ورود برندهای بزرگی مانند داهوا (Dahua)، هایلوک، هایک‌ویژن (Hikvision) و سایر برندهای آسیایی، قیمت‌ها کاهش یافت و امنیت تصویری برای مردم دسترس‌پذیرتر شد. این دوره را می‌توان انفجار استفاده عمومی از دوربین‌ها در ایران دانست.
برندهای مهمی که در شکل‌گیری دوربین مداربسته نقش داشتند
در طول سال‌ها برندهای مختلفی در شکل‌گیری تاریخچه دوربین مداربسته در جهان نقش کلیدی داشته‌اند. هر کدام از این برندها با نوآوری‌های خود این صنعت را یک گام به جلو برده‌اند. نخستین تحولات مهم توسط شرکت‌های قدیمی سازنده تجهیزات الکترونیکی مانند Siemens ،Toshiba و Panasonic رقم خورد. این برندها در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی اولین سیستم‌های نظارتی تجاری را وارد بازار کردند و پایه‌گذار توسعه دوربین مدار بسته در جهان شدند.
در دهه‌های بعد، با پیشرفت فناوری دیجیتال و رشد شبکه‌های کامپیوتری، شرکت‌های قدرتمندی وارد بازار شدند. شرکت‌هایی مانند Sony با معرفی سنسور CCD و سپس CMOS نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش کیفیت تصویر داشتند. این تغییرات، دوربین‌های مداربسته را از ابزارهای کم‌کیفیت آنالوگ به سیستم‌های حرفه‌ای دیجیتال تبدیل کرد. اما بزرگ‌ترین تحول بازار در دو دهه اخیر توسط برندهای تخصصی امنیتی ایجاد شد. برندهایی مانند داهوا و هایک ویژن با ارائه دوربین‌های مقرون به صرفه، باکیفیت و مبتنی بر تکنولوژی‌های هوشمند، سهم عمده‌ای از بازار جهانی را به دست گرفتند. تکنولوژی‌های HD ،Full HD و HDCVI، پشتیبانی از هوش مصنوعی، دید در شب رنگی و امکانات تحلیل تصویر پیشرفته بخش مهمی از نوآوری‌های این برندها است.
ثبت ديدگاه